Tính đến tháng 4/2024, cả nước còn thiếu 113.491 giáo viên các cấp học mầm non và phổ thông, theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Sự mất cân đối về cơ cấu đội ngũ giáo viên giữa các môn giảng dạy trong cùng một cấp học và giữa các vùng miền có điều kiện kinh tế – xã hội khác nhau đang là thách thức lớn đối với ngành giáo dục.
Nguyên Nhân Thiếu Giáo Viên
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng đã chỉ ra 5 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên hiện nay:
- Sức hút vào ngành giáo dục còn hạn chế: Nhiều sinh viên không chọn ngành sư phạm do môi trường làm việc khó khăn và mức lương chưa hấp dẫn.
- Tình trạng giáo viên nghỉ việc cao: Do áp lực công việc và điều kiện sống chưa đảm bảo.
- Nguồn tuyển giáo viên cho các môn đặc thù còn thiếu: Đặc biệt là các môn như tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật.
- Việc tuyển dụng của các địa phương chậm chạp: Nhiều địa phương chưa tuyển dụng hết số biên chế được giao.
- Số học sinh tăng trong khi công tác quy hoạch, dự báo chưa kịp thời: Dẫn đến sự thiếu hụt giáo viên nghiêm trọng.
Hiện tại, còn khoảng 72.000 biên chế giáo viên được giao chưa tuyển dụng. Trong năm học 2023-2024, các địa phương chỉ tuyển dụng được 19.474 giáo viên trong tổng số 27.826 biên chế được bổ sung.
Thách Thức Tại Các Địa Phương
Phó chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, ông Vừ A Bằng, cho biết việc thiếu giáo viên là vấn đề chung ở nhiều địa phương, đặc biệt là các tỉnh vùng cao như Điện Biên. Ông đề nghị Chính phủ và Bộ GD&ĐT không cắt giảm số lượng người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước tại các tỉnh còn khó khăn, và cần tăng chỉ tiêu đào tạo giáo viên các môn chuyên biệt. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của chính sách thu hút giáo viên lâu dài cho các vùng kinh tế khó khăn.
Tại TP Hồ Chí Minh, dù không thiếu nguồn tuyển nhưng vẫn xảy ra tình trạng thiếu giáo viên. Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, cho rằng nguyên nhân chủ yếu là mức lương chưa đáp ứng được nhu cầu cuộc sống, và đề nghị Bộ GD&ĐT tháo gỡ khó khăn về cơ chế tài chính để tuyển dụng giáo viên cho các môn học mới.
Các Biện Pháp Tháo Gỡ
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết Bộ đã trình Chính phủ cho phép tuyển dụng người có trình độ cao đẳng để dạy một số môn học mới nhằm giải quyết tình trạng thiếu giáo viên. Đồng thời, Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách để nâng cao vị thế của nhà giáo, trong đó có việc xây dựng Luật Nhà giáo để tạo hành lang pháp lý cho việc ban hành các chính sách đãi ngộ, tuyển dụng và quản lý giáo viên.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cũng cho biết Bộ đã phối hợp với Bộ Nội vụ để phân bổ số chỉ tiêu biên chế còn lại, đồng thời chỉ đạo các địa phương tuyển dụng hết số biên chế được giao từ các năm trước. Bộ cũng yêu cầu các địa phương có chính sách hỗ trợ phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên yên tâm công tác.
Tương Lai Và Hy Vọng
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh rằng các chính sách ưu tiên cho sinh viên sư phạm và những thay đổi về tiền lương cơ bản đã có tác động tích cực đến việc lựa chọn theo học ngành sư phạm của học sinh. Những chuyển động này, cùng với việc xây dựng Luật Nhà giáo, cho thấy những nỗ lực quan trọng trong việc giải quyết những khó khăn về đội ngũ giáo viên, nhằm đáp ứng yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông mới.
