Trong quá trình chuẩn bị cho kỳ thi IELTS, việc cải thiện kỹ năng Speaking thường là một trong những thách thức lớn nhất đối với nhiều thí sinh. Đối mặt với việc phải tự tin diễn đạt ý kiến của mình trước một người đánh giá có thể khiến nhiều người cảm thấy bất an và lo lắng. Tuy nhiên, có một phương pháp đơn giản nhưng rất hữu ích mà bạn có thể sử dụng để nâng cao kỹ năng Speaking của mình: đó là Shadowing.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về phương pháp Shadowing và tại sao nó là một công cụ quan trọng và hiệu quả trong việc chuẩn bị cho phần thi Speaking của kỳ thi IELTS.
Tổng quan về phương pháp Shadowing
Phương pháp Shadowing, hay “cái bóng” trong tiếng Việt, là một phương pháp học ngôn ngữ được phát triển bởi Giáo sư gốc Mỹ Alexander Arguelles. Ý nghĩa cơ bản của Shadowing là nhắm đến việc tái tạo lại cách diễn đạt của người nói mẫu (native speaker) thông qua việc lặp lại nghe và nhắc lại.
Như vậy, định nghĩa của phương pháp Shadowing có thể được hiểu là một kỹ thuật học ngôn ngữ trong đó người học cố gắng tái tạo lại nghe ngữ điệu, phát âm và cách diễn đạt của người nói mẫu một cách chính xác nhất có thể.
Cách thực hiện: Quá trình Shadowing cơ bản thường bao gồm các bước sau:
- Lựa chọn tài liệu: Chọn một đoạn âm thanh, video hoặc bài nói của người nói mẫu mà bạn muốn học.
- Nghe và lặp lại: Nghe cẩn thận và cố gắng lặp lại nghe đồng thời với người nói mẫu. Điều này có nghĩa là bạn sẽ cố gắng nhận ra và phản ứng với từng từ, câu ngay khi người nói mẫu nói chúng, thay vì chờ đợi họ hoàn thành một đoạn.
- Chú ý đến ngữ điệu và phát âm: Lắng nghe và cố gắng bắt chước cách người nói mẫu phát âm, ngắt nghỉ, luyến láy và nhấn mạnh. Điều này giúp rèn luyện tư duy phản xạ tự nhiên và nhanh chóng.
- Nhận xét và sửa lỗi: Sau mỗi lần Shadowing, tự đánh giá và sửa lỗi phát âm, ngữ điệu để cải thiện kỹ năng của mình.
Shadowing là một công cụ mạnh mẽ để cải thiện phát âm, ngữ điệu và kỹ năng giao tiếp tự nhiên trong việc học ngôn ngữ, và nó có thể được áp dụng hiệu quả trong việc chuẩn bị cho phần thi Speaking của kỳ thi IELTS.
I. Lợi ích của Shadowing trong luyện Speaking
1. Phát âm chuẩn xác:
Một trong những thách thức lớn nhất đối với người học khi luyện Speaking là khó khăn trong việc phát âm tiếng Anh, đặc biệt là khi phải sử dụng môi, răng, cổ họng và lưỡi theo cách khác hoàn toàn so với tiếng Việt. Thông qua phương pháp Shadowing, người học được tiếp cận trực tiếp với cách người bản xứ phát âm từng âm và từng câu một. Bằng cách lặp lại nghe và nhận xét, người học có cơ hội tiếp tục điều chỉnh và hoàn thiện phát âm của mình. Dần dần, thông qua việc luyện tập đều đặn, họ sẽ hình thành phản xạ tự nhiên và phát âm chuẩn xác như người bản xứ.
2. Cải thiện ngữ điệu:
Việc bắt chước cách giao tiếp của người bản xứ trong Shadowing cũng cải thiện ngữ điệu của người học. Không chỉ cần phát âm chuẩn, mà còn cần biết cách sử dụng giọng điệu, nhấn mạnh và lưu loát trong giao tiếp. Thông qua việc lặp lại và nhân bản cách người bản xứ giao tiếp, người học học được cách sử dụng ngữ điệu để truyền tải thông điệp chính xác và thể hiện sắc thái trong lời nói.
3. Giao tiếp trôi chảy, tự nhiên:
Shadowing giúp tạo ra một môi trường rèn luyện giao tiếp trôi chảy và tự nhiên. Bằng cách lặp lại gần như đồng thời với người nói mẫu, người học phát triển phản xạ và tư duy nhanh nhạy khi nói. Điều này giúp khắc phục thói quen dịch qua lại giữa tiếng mẹ đẻ và tiếng Anh, rào cản lớn nhất đối với người Việt khi giao tiếp tiếng Anh một cách trôi chảy.
II. Cách áp dụng Shadowing trong luyện tập Speaking
Bước 1: Lựa chọn tài liệu video/audio
- Bắt đầu bằng việc chọn một video hoặc audio có giọng người bản xứ và theo chủ đề mà bạn quan tâm.
- Trước hết, hãy nghe nội dung đó một lần để hiểu được ý chính của nó.
- Chọn tài liệu có độ dài ngắn, khoảng 5 phút, để tránh cảm giác mệt mỏi.
- Tốt nhất là chọn tài liệu có phụ đề hoặc transcript để dễ dàng theo dõi và hiểu rõ hơn.
Bước 2: Luyện nghe
- Nghe tài liệu đó 4-5 lần cho đến khi bạn cảm thấy đã hiểu được nội dung của nó càng nhiều càng tốt.
- Trong quá trình nghe, tập trung vào cách người bản xứ phát âm trọng âm, nguyên âm, phụ âm, và âm cuối từng từ.
- Kết hợp việc nghe và đọc phụ đề hoặc transcript, nắm vững từ vựng mới nếu có.
Bước 3: Luyện Shadowing
- Bật video/audio và luyện tập chậm từng câu, nghe kỹ và bắt chước lại mỗi câu một cách chính xác.
- Cố gắng lặp lại với tốc độ tương tự với người nói. Ban đầu có thể cần giảm tốc độ nếu cảm thấy khó khăn, sau đó tăng dần khi bạn quen thuộc.
Bước 4: Ghi âm và sửa Shadowing
- Tiếp tục luyện tập cho đến khi bạn có thể phát âm mỗi câu một cách chính xác theo người nói mẫu.
- Ghi âm lại phần bạn nói và so sánh với phần của người nói mẫu, chú ý ghi nhận và sửa chữa những từ bạn phát âm không chính xác.
III. Mẹo và kinh nghiệm khi sử dụng phương pháp Shadowing
1. Các nguồn tài liệu
TED TALKS: TED TALKS là một trong những nguồn nghe tiếng Anh được ưa thích hiện nay với đa dạng chủ đề và giọng điệu. TED TALKS cung cấp phụ đề và tốc độ điều chỉnh, giúp bạn tự chủ hơn trong quá trình học.
Các bộ phim: Học Shadowing thông qua phim ảnh là một cách thú vị và hiệu quả. Bạn có thể hóa thân vào nhân vật và giao tiếp trong các tình huống đời thường. Một số bộ phim như Friends, How I Met Your Mother, The Big Bang Theory, Coco, hoặc Up là những lựa chọn phổ biến.
Youtube: Youtube là nguồn tài liệu phong phú và miễn phí, với nhiều video nói tiếng Anh từ các kênh như BBC Learning English, VOA Learning English, Rachel’s English, Let’s Talk, và nhiều kênh khác.
Podcast: Podcast cung cấp nhiều nội dung bổ ích và lý thú để bạn có thể vừa luyện nói vừa tìm hiểu thêm về cuộc sống. Một số kênh Podcast như Podcast in English, ESL Podcast, Ted Talks, BBC Podcast, hoặc IELTS Podcast cung cấp nội dung chất lượng và accent chuẩn để bạn thực hành shadowing.
2. Một số lưu ý khi thực hiện Shadowing
Chọn nguồn tài liệu phù hợp: Chọn các nguồn tài liệu có chủ đề và ngôn ngữ phù hợp với trình độ của bạn.
Tập trung vào âm điệu và ngữ điệu: Khi thực hiện Shadowing, hãy chú ý đến cách người nói phát âm, trọng âm, và ngữ điệu.
Luyện tập đều đặn: Luyện tập Shadowing mỗi ngày để cải thiện kỹ năng phát âm và ngữ điệu một cách hiệu quả.
Ghi âm và so sánh: Ghi âm lại bản thân và so sánh với người nói mẫu để nhận biết và sửa chữa những lỗi phát âm.
Tạo môi trường yên tĩnh: Chọn một không gian yên tĩnh để tập trung cao độ vào việc thực hiện Shadowing một cách hiệu quả nhất.
